معماری و تأسیسات ساختمان فرصتها و چالشهای مختلفی را پدید میآورند. یکی از چالشهای پیش روی بسیاری از معماران این مسأله است که چطور تجهیزات تهویه مطبوع و وسایل گرمایشی و سرمایشی مورد نیاز ساختمان را با طراحی هنرمندانهی معماری مورد نظر خود ترکیب کنند.
هنگام صحبت از معماری و تأسیسات ساختمان عموما فرقی نمیکند از کدام تجهیزات تهویه مطبوع یا وسایل گرمایش و سرمایش استفاده کنیم، در هر صورت وقتی نوبت به جانمایی این بخش از ملزومات ساختمان میرسد، دیگر کار از کار گذشته است و پروژه به مراحل پایانی نزدیک شده است و امکان اعمال تغییرات زیادی وجود ندارد.
در اکثر مواقع کانالکشیها و تأسیسات مکانیکی جایگاه خاصی در طرحها و نقشههای معماری ندارند و به همین دلیل نیز در زمان اجرا نصب تأسیسات مکانیکی به چالشی پیچیده تبدیل میشوند. اما بر خلاف این موارد، دلایلی زیادی در رابطه با معماری و تأسیسات ساختمان وجود دارد که به خاطر آنها مهندسان معمار باید به تجهیزات تهویه مطبوع ساختمان به عنوان یک فرصت و نه تهدید نگاه کنند.
معماری و تأسیسات ساختمان و نقشههای بلوپرینت
نقشه ساخت یا بلوپرینت ساختمان، نقشهی راهی است که در هنگام ساخت و ساز، مبنای کار تیمهای فنی و مهندسی قرار میگیرد، مهندسان معمار مهمترین نقش را در تهیهی نقشه بلوپرینت ساختمان ایفا میکنند و تیمهای مختلف مهندسی در زمان احداث ساختمان، مسیر مشخص شده توسط مهندسان معمار را دنبال میکنند و پی میگیرند.
با این تفاسیر با توجه به اینکه اغلب معماران با جزئیات تجهیزات تهویه مطبوع و تأسیسات سرمایشی، گرمایشی آشنا نیستند، هنگام تهیهی نقشههای ساخت، جانمایی و کانالکشی تجهیزات تهویه مطبوع را به مراحل پایانی کار واگذار میکنند. حال تصور کنید از همکاری تنگاتنگ تیم مهندسان مکانیک و مهندسان معمار از همان ابتدای کار و قبل از تهیهی نقشههای ساخت و ساز، کار احداث ساختمان تا چه حد تسهیل و تسریع خواهد شد.
معماری و تأسیسات ساختمان یک رویکرد نوین
مهندسان معمار با تبادل نظر با مهندسان مکانیک و متخصصان تأسیسات، هم شناخت دقیقتری در مورد مقررات و دستورالعملهای اجرایی پیدا میکنند و هم تغییرات کاملتری به منظور به حداقل رساندن مصرف انرژی ساختمان، در نقشههای تدوین شده، اعمال میکنند.
همکاری مهندسان مکانیک و معمار قبل از شروع هر پروژهی ساختمانی به این معناست که مهندسان معمار این فرصت را خواهند داشت تا قبل از کشیدن نقشه بلوپرینت و شروع عملیات ساختمان، با امکاناتی که در نتیجهی پیشرفت فناوری تجهیزات تهویه مطبوع در استفادهی بهینه از فضا در اختیارشان قرار میگیرد، به خوبی آشنا شوند.
معماری و تأسیسات دو بام و دو هوا
همکاری مهندسان معمار و مهندسان مکانیک به شخصی سازی هر چه بیشتر پروژههای ساختمانی منجر خواهد شد، در این شرایط است که معماران میتوانند آسایش و راحتی ساکنان را با طراحی چشمنواز و هنر معماری ترکیب کنند.
همکاری مهندسان معمار و مهندسان مکانیک از همان بدو عملیات احداث ساختمان، باعث صرفهجویی قابل توجه در زمان و هزینههای ساخت خواهد شد و مهندسان معمار از همان مراحل پیریزی، اسکلتبندی و سفتکاری ساختمان، قادر خواهند بود تا جانمایی دقیق تجهیزات تهویه مطبوع ساختمان را مشخص کنند.
معماری و تأسیسات امکان شکوفایی تمام ظرفیتها
در اکثر مواقع معماران دل خوشی از تجهیزات تهویه مطبوع و تأسیسات ساختمانی ندارند و بویلر، چیلر و فن کویل را مزاحم اجرای تمام ایدههای معماری مورد نظر خود میدانند. اما اگر از پیش برای نقشهی جانمایی تأسیسات مکانیکی ساختمان نیز به خوبی نقشه کشیده باشیم، به سادگی میتوان تمام تجهیزاتی که ممکن است در طراحی دست و پا گیر به نظر برسند را کاملا در طراحی ساختمان، ادغام و ترکیب کرد.
مهندسان معماری که همکاری تنگاتنگی با سازندگان و مهندسان مکانیک دارند، میتوانند قابلیتهای موجود در تجهیزات نوین تهویه مطبوع را در طراحیها و نقشههای معماری خود به خدمت بگیرند و کارکرد و زیبایی را در کنار هم در طراحیهای خود لحاظ کنند.
حل مشکلات با همکاری مهندسان معمار و مهندسان مکانیک
ساختمانها ثمرهی هنر و خلاقیت مهندسان معماراند. این مهندسان معماراند که ساختمانهای چندین و چند طبقهای را طراحی میکنند که ساکنان ساختمان را از گزند باد و باران در امان نگه میدارند و سایهی امن اتاقهای آنها، پناهگاه خاطرات شیرین ساکناناند.
در معماری، خلق فضایی مفرح برای کار و زندگی از اهمیت بالایی برخوردار است. اما مهمتر از این موضوع، فراهم آوردن فضایی آسایش و آرامشبخش است که برای کار یا زندگی در هر ساختمانی واجب است. تهویه مطبوع و تأسیسات آنقدر نقش مهمی در حیات هر ساختمان ایفا میکنند که برای نصب و به کارگیری آنها دستورالعملها و مقررات اجرایی مختلفی توسط دولتها تصویب و مقرر شدهاند.
اما زمانی که به نقش تجهیزات تهویه مطبوع هنگام ساخت ساختمان توجه کافی نمیشود و یا اینکه فضای لازم برای نصب و راهاندازی تأسیسات مورد نظر در نقشههای معماری در نظر گرفته نمیشود، این ساکنان ساختماناند که با مشکلات متعددی روبهرو میشوند. تمامی موارد مورد اشاره در بالا لزوم همکاری هر چه بیشتر مهندسان مکانیک و مهندسان معمار را از اولین مراحل احداث ساختمان مشخص میکنند.
به نظر شما تجهیزات مکانیکی ساختمان در طرحها و نقشههای معماری ساختمان چه جایگاهی دارد؟